ΘΕΡΑΠΕΙΑ – ΙΑΣIΣ
Τόσο ἡ ἴασις καί ἡ θεραπεία ἔχουν νά κάνουν μέ τήν ζέστη. ἰαίνω=θερμαίνω (ἐξ οὗ καί ἴασις) ἀλλά καί θέρω=θερμαίνω. ἐκ τοῦ ἰαίνω τό ἰάομαι=ἰατρεύω, θεραπεύω καί ἐξ αὐτοῦ ὁ ἰατρός. Ἐκ τοῦ θέρω τό θεραπεύω καί ἐξ αὐτοῦ ὁ θεράπων ἤ θεραπευτής. Οἱ περισσότεροι πόνοι (ἀρθριτικοί, κρυολογήματος κ.λπ.) ἀνακουφίζονται διά τῆς θερμότητας, ἀφοῦ «ἡ ἰσχύς ἐστι τὸ ἐν ἡμῖν ἔμφυτον θερμόν».
Ακόμα και σήμερα, για να ”γίνουμε καλά” κουκουλωνόμαστε, βάζουμε κομπρέσες, και θερμοφόρες, πίνουμε ζεστά τσάγια, σούπες ροφήματα, κάνουμε εντριβές για θέρμανση . κάνουμε χλιαρά μπάνια, ποδόλουτρα ζεστά, αλλά και καυτηριασμούς, κλπ. Η γιατρειά θέλει ζεστά, Θεραπεία> θέρος = ζέστη, θαλπωρή. Η κόρη τού Ασκληπιού , η Αίθρα φανερώνει με το όνομά της την σχέση της με την θαλπωρή της νοσηλείας.
ἰαίνω=θερμαίνω. Ἴασις, ἰαίνω, «ἀπό τῆς ιἠσεως(ρίψεως) τῶν βελῶν(ἰῶν) τοῦ Ἀπόλλωνος Ἡλίου», ὁ ὁποῖος ὀνομάζεται «Ἰήιος, ὡς ἐκ τῆς ἀφέσεως τῶν βελῶν, ἐκ τοῦ ἵημι(ρίπτω)». Μήν ξεχνᾶμε, Ἰατρός τῶν θεῶν ὁ Ἀπόλλων, Θεός τῆς Ἰατρικῆς ὁ γιός του ὁ Ἀσκληπιός καί Πατήρ τῆς Ἰατρικῆς ὁ Ἱπποκράτης.
Ἡ ἴασις καί ἡ θεραπεία, ἔχουν σχέση μέ τήν θερμότητα. Ἀκόμα καί ἐπί ὑψηλοῦ πυρετοῦ ὁ ἀσθενής αἰσθάνεται ρίγη καί πρέπει νά θεραπευτεῖ, νά σκεπαστεῖ νά «θερμανθεῖ».
Aρκετοί πόνοι (ἀρθριτικοί, κρυολογήματα κ.λπ.) ἀνακουφίζονται διά τῆς θερμότητος, ἀφοῦ «ἡ ἰσχὺς ἐστι τὸ ἐν ἡμῖν ἔμφυτον θερμόν». Ἡ ἰσχύς/δύναμίς μας εἶναι τό μέσα μας ἔμφυτον θερμόν, ἡ ζεστασιά πού κυλάει μέσα μας.
Κατά τόν Ἱπποκράτη, ἡ ἰατρική εἶναι τέχνη, δηλώνοντας πῶς «ὁ μὲν βίος βραχύς(μικρός), ἡ δὲ τέχνη μακρά». Καί ὁμολογεῖ: «Ἐγὼ μὲν ἰητρικῆς ἐς τέλος οὐκ ἀφῖγμαι, καίπερ ἤδη γηραλέως καθεστώς».. Ἐγώ μέν στό τέλος τῆς ἰατρικῆς(τέχνης) δέν ἔχω ἀφιχθεῖ/φθάσει, ἄν καί εἶμαι ἤδη γηρεαλέος.
Ἡ ἰατρική, ὡς τέχνη, δέν μαθαίνεται ποτέ ἐξ ὁλοκλήρου. Καί γέρος νά γίνεις, πάντα θά ὑπάρχουν πράγματα γιά νά μάθεις. Τό νά ἰαίνεις/θεραπεύεις τούς ἄλλους εἶναι τέχνη καί ὄχι …ἐπιστήμη. Ἡ ἐπιστήμη εἶναι κάτι ἄλλο. Ἐπί ἵστασαι καί ἐξετάζεις κάτι καί λές τίς θεωρίες σου καί ὁ ἄλλος τίς δικές του κ.ο.κ.
Στήν ἰατρική δέν ὑπάρχει κάτι τέτοιο. Εἶναι τέχνη πού μαθαίνεται καί ἐξελίσσεται καί δέν φτάνει μιά ζωή γιά νά τήν μάθεις, κατά τόν Ἱπποκράτη. Ὅσο ζεῖς δηλαδή, τήν μαθαίνεις. Ἡ ἐπιστήμη πρωτίστως εἶναι θεωρία, ἐνῶ ἡ ἰατρική …πράξη.
Ἡ ἀνώτερη τῶν πράξεων, διότι ἰαίνεις/θεραπεύεις προσφέρεις στόν συνάνθρωπό σου, τό ἀντικείμενό σου εἶναι ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος καί ὄχι οἱ …θεωρίες του καί οἱ φιλοσοφίες του. Σίγουρα στήν σημερινή ἐποχή τά μέσα πού βοηθοῦν τήν τέχνη τοῦ ἰατροῦ εἶναι πάρα πολλά, ὅμως ἡ τέχνη του παραμένει ἡ ἴδια. Καί ἄλλοι ἰατροί εἶναι ….καλλιτέχνες καί ἄλλοι …κακοτέχνες.
ΦΑΡΜΑΚΟΝ
«Φάρμακον… παρὰ τὸ φέρειν τὸ ἄκος(=θεραπεία), φέρακὸν τι ὄν… ἐπὶ δὲ τοῦ κακοῦ, παρὰ τὸ φέρειν τὸ ἄχος, τὸ σημαῖνον τὴν βλάβην… καὶ φαρμακοτρίβαι, οἱ βαφεῖς οἱ τά φάρμακα τρίβοντες ἤ πωλοῦντες». (Ἐτυμολογικό τό Μέγα)
Διττή ἡ σημασία τῆς λέξεως. Τό φάρμακον φέρει καί ἄκος=θεραπεία ἀλλά καί ἄχος=στενοχώρια, ἄγχος.
«Καὶ τὰ ὠφέλιμα λυπηρὰ γίνεται, παρὰ τὴν κατὰ ποσότητα ἄμετρον χρῆσιν… Ἡ μὲν πρὸς ἀκρίβειαν μῖξις τῶν ἁπλῶν φαρμάκων, ὠφέλιμον ποιεῖ τὸ συντεθὲν. ροπῆς(=ζυγίσματος) δὲ βραχυτάτης ἐνίοτε παροραθείσης(=λανθασμένης) οὐ μόνον οὐκ ὠφέλιμον ἀλλὰ καὶ βλαβερώτατον καὶ πολλάκις δηλητήριον».
(Σέξτος ὁ Ἐμπειρικός, Πυρρωνείων Ὑποτυπώσεων Α.134).
Ἀπό ἄμετρη χρήση τά ὠφέλιμα γίνονται λυπηρά. Ἡ ἀκριβής μεῖξις τῶν φαρμάκων, ποιεῖ ὠφέλιμον τό συντεθέν, ἀλλά ἔστω καί ἕνα βραχύ(μικρό) λανθασμένο ζύγισμα, ὄχι μόνο ὠφέλιμον δέν καθιστᾶ τό φάρμακον ἀλλά βλαβερώτατον καί πολλάκις τό μετατρέπει σέ δηλητήριον.
Ἐν ὀλίγοις, ἄν δέν προσέχεις τό φάρμακο μπορεῖ νά γίνει …φαρμάκι.
«Ἀγαθόν φάρμακον ἐστίν ἐνίοτε κα το μηδέν προσφέρειν»(Ἱπποκράτης). Τό καλλίτερο φάρμακο εἶναι αὐτό πού δέν …χρειάζεσαι.
Φαρμακεύς εἶναι ὁ παρασκευάζων δηλητήρια(φαρμάκια): «φαρμακεύς ἐπί τῶν βλαπτόντων μᾶλλον(περισσότερο) ἀκούεται», ἐνῶ Φαρμακοποιός εἶναι ὁ παρασκευάζων ἰάματα, φάρμακα.
Οἱ πρῶτοι φαρμακολόγοι λεγόντουσαν «ριζοτόμοι». Πατήρ τῆς Φαρμακολογίας θεωρεῖται ὁ Διοσκορίδης (Α΄ μ.Χ.αἰ.).
Σέ ἐπιγραφή στό Πήλιο (ὅπου φύεται ἡ πλουσιωτέρα ποικιλία φαρμακευτικῶν φυτῶν) βρέθηκε ἡ ἐξῆς ἀρχαία ἐπιγραφή: «Οὐχ ὅσιον δέ, τούς ἐπισταμένους τὰ φάρμακα, μισθοῦ τοῖς κάμνουσι βοηθεῖν, ἀλλὰ προῖκα», δηλαδή «δέν εἶναι ὅσιον, αὐτοί οἱ ὁποῖοι γνωρίζουν καλῶς τά φάρμακα, νά βοηθοῦν ἔναντι μισθοῦ, ἀλλά -πρέπει νά βοηθοῦν- δωρεάν».
Κατά τόν Ἱπποκράτη: «Ὁκόσα (ὅσα νοσήματα), (τά) φάρμακα οὐκ ἰῆται (ἰαίνει/θεραπεύει), σίδηρος ἰῆται, ὅσα σίδηρος οὐκ ἰῆται, πῦρ ἰῆται. ὅσα δέ καί πῦρ οὐκ ἰῆται, ταῦτα χρὴ νομίζειν ἀνίατα», δηλαδή «ὅσα δέν τά γιατρεύουν τά φάρμακα, τά γιατρεύει ὁ σίδηρος (δηλαδή τό νυστέρι), ὅσα δέν γιατρεύει ὁ σίδηρος τά γιατρεύει τό πῦρ καί ὅσα δέν γιατρεύει τό πῦρ, αὐτά νά τά νομίζεις ἀνίατα».
”ΕΥχαριστώ τους συνοδοιπόρους της ομάδας ετυμολογίας στο facebook που με τις πολύτιμες γνώσεις τους ανοίγουν το μυαλό τους και φυσικά όσους έχουν γράψει τα λεξικά και ακόμη πιο πίσω τους Πατέρες και Θεούς της Θεραπείας, της Υγιείας & της Ιατρικής.
Απολλώνιος”
